بیمه نکردن کارگر و کارمند از سوی کارفرما امکان پذیر است؟

محمدعلی شبیری، کارشناس ارشد فقه و حقوق جزا گفت: طبق قانون کار، کارفرما موظف است که کارگران و کارمندان خود را بیمه کند؛ در همین راستا حتی اگر کارفرمایی از پرسنل خود در موقع استخدام برگه ای با موضوع رضایت بیمه نشدن اخذ کند، بی اعتبار بوده و موظف به پرداخت حق بیمه است. در این گزارش شرایط بیمه نکردن کارگر و کارمند از سوی کارفرما قابل مشاهده است.

وی ادامه داد: بر اساس ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف هستند بر اساس قانون تامین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام‌ نمایند.

نحوه محاسبه و میزان حق بیمه سال جاری

طبق ماده (۲۸) قانون تامین اجتماعی، مبلغ حق بیمه به میزان ۳۰ درصد مزد یا حقوق بیمه‌شدگان مشمول قانون کار است که از این میزان ۲۳ درصد (۲۰ درصد حق بیمه + سه درصد بیمه بیکاری) بر عهده کارفرما و هفت درصد بر عهده بیمه شده است (که علاوه بر میزان نرخ فوق الاشاره، سه درصد نیز به وسیله دولت تامین می‌شود).

طبق ماده (۳۶) قانون کارفرما مسئول پرداخت حق‌بیمه سهم خود و بیمه‌شده به سازمان بوده و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا سهم بیمه شده را کسر کرده و سهم خود را بر آن افزوده به سازمان تامین اجتماعی تأدیه کند.

بیمه نکردن کارگر و کارمند

حق بیمه را می‌توان به چهار دسته عمده تقسیم کرد:

۱- حق‌بیمه‌ای که براساس دستمزد و حقوق پرداختی توسط کارفرما، محاسبه و تعیین شده و به صورت لیست پرداخت حق‌بیمه به شعب سازمان ارائه می‌شود.

۲- حق‌بیمه‌ای که به صورت مقطوع و بر اساس ماده (۳۵) قانون توسط سازمان تامین‌اجتماعی برای برخی از مشاغل و منطبق بر ضوابط قانونی از جمله تصویبنامه شورای عالی کار درخصوص تغییر حداقل دستمزد روزانه و سایر سطوح دستمزدی و حداقل مزایای پرداختی به کارگران مشمول قانون کار، هر سال تعیین می‌شود و کارفرمایان مکلف‌اند برمبنای دستمزد تعیین شده نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه بیمه‌شدگان کارگاه اقدام کنند.

دستمزد مقطوع تنها در مورد برخی مشاغل صنفی موضوعیت دارد و دستمزدی است که کارفرما ملزم به رعایت آن در زمینه محاسبه و پرداخت حق‌بیمه کارگران است و مجاز به پرداخت حق بیمه برمبنای دستمزدی کمتر از دستمزد مقطوع اعلام شده برای هر سال نیست.

۳- درخصوص نحوه تعیین دستمزد بیمه شدگان اختیاری و مشاغل آزاد:

۱-۳- نحوه تعیین دستمزد بیمه شدگان اختیاری:

مبنای پرداخت حق بیمه برای کسانی که بیش از ۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند بین ۷۰ تا ۱۰۰ درصد میانگین دستمزد آخرین (۳۶۰) روز قبل از ثبت تقاضا بیمه اختیاری به انتخاب متقاضی خواهد بود مشروط بر اینکه از ۱/۲ حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار کمتر نباشد و مبنای پرداخت حق بیمه متقاضیانی که پنج سال و کمتر از پنج سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند به انتخاب متقاضی بین ۱/۲ حداقل دستمزد و حداکثر دستمزد شاغلین خواهد بود. از ابتدای هر سال به میزانی که طبق مقررات مصوب شورای عالی کار به سطوح دستمزد شاغلین اضافه می‌شود مبنای پرداخت حق بیمه افزایش می‌یابد.

۳-۲- نحوه  افزایش  دستمزد بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد :

حق‌بیمه‌ای که برای بیمه‌شدگان حرف و مشاغل آزاد و اختیاری (خویش‌فرما) تعیین می‌شود که براساس دستمزد و حقوق اعلامی متقاضی و قرارداد فی‌مابین تعیین می‌شود. در این حالت میزان دستمزد اعلامی می‌بایست مابین حداقل و حداکثر دستمزد سال مورد نظر باشد.

۴- حق بیمه افراد شاغل در اجرای قراردادهای مقاطعه کاری که به دو صورت محاسبه می‌شود:

الف) قراردادهایی که مشمول ماده ۴۰ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب اول اردیبهشت ۱۳۹۴ و همچنین ماده ۱۱ قانون حداکثر استقاد از توان تولید و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی مصوب ۱۵ اردیبهشت ۹۸ بوده و کار توسط کارکنان همان کارگاه و در محل ثابت کارگاه پیمانکار انجام می‌گیرد وفق صورت مزد و حقوق افراد شاغل و بازرسی طبق ماده ۴۷ قانون محاسبه و مطالبه می گردد و از تعیین نسبت مزذ به کل کار وفق ماده ۴۱ قانون تامین اجتماعی معاف هستند.

ب) قراردادهایی که خارج از ضوابط بند یک می باشند وفق ماده ۴۱ قانون نسبت مزد به کل کار تعیین و حق‌بیمه براساس آن محاسبه و مطالبه می‌شود.

به صورت کلی حق‌بیمه براساس فرمول زیر محاسبه می‌شود:

حق‌بیمه = {(دستمزد روزانه * تعداد روزهای کارکرد) + حق مسکن + مزایای رفاهی و انگیزه‌ای} *۳۰درصد