اجازه پدر برای ازدواج دختر چه زمانی لازم نیست؟ + ماده ١٠۴٣ قانون مدنی

محمدعلی شبیری، کارشناس ارشد فقه و حقوق جزا گفت: اجازه پدر برای ازدواج دختر همواره یکی از شروط شرعی و قانونی عقد بوده و هست اما اگر در حالتی پدر یا جد پدری “بدون علت موجه” از دادن اجازه خودداری کند، قانون برای خروج از بن بست و ضایع نشدن حق افراد، شرایطی را درنظر گرفته که این اجازه طبق مقرراتی قابل اسقاط باشد.

در موارد ذیل به بیان شرایطی می پردازیم که دختر بدون اجازه پدر می تواند ازدواج نماید. این شرایط عبارتند از:

محمدعلی شبیری

• اگر دختر باکره نباشد

اذن پدر فقط در مورد دختر باکره لازم است، دختری که باکره نباشد، بدون اجازه پدرش می تواند ازدواج نماید.

• ازدواج مجدد دختری که طلاق گرفته یا همسرش فوت نموده باشد

اگر دختری ازدواج نماید اما بعد از مدتی همسرش فوت کند و یا اینکه از همسر خود جدا شود، جهت ازدواج مجدد نیازمند کسب اجازه از پدر خود نمی باشد.

• اخذ اذن جد پدری

زمانی که پدر دختر به وی اذن در ازدواج ندهد، دختر می تواند با اخذ اذن از جد پدری خود ازدواج کند.

• کسب اجازه ازدواج از دادگاه

در ماده ١٠۴٣ قانون مدنی آمده است: «نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد، موقوف به اجازه پدر یا جد پدری اوست و هرگاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند، اجازه او ساقط و در این صورت دختر می تواند با معرفی کامل مردی که می خواهد با او ازدواج کند و شرایط نکاح و مهری که بین آن ها قرار داده شده است، پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام کند.»

اجازه پدر برای ازدواج دختر

برای ازدواج دختر باکره، اذن ولی لازم است، اما پدر یا جد پدری نمی‌توانند از این اختیار قانونی سوءاستفاده و بی جهت یا در موارد متوالی از دادن اجازه ازدواج به دختر خودداری کنند، زیرا به این ترتیب امکان ازدواج دختر از دست می‌رود. پس قانون حکم می‌کند که اگر، ولی با وجود خواستگار شایسته، مناسب، هم کفو و تمایل متقابل دختر، بدون علت موجه و دلیل منطقی، اجازه ازدواج ندهد، این حق از او ساقط می‌شود. یعنی در این زمان، ولی از دادن اجازه منع می‌شود و دختر و پسر می‌توانند بدون رضایت او عقد کنند با این حال در این موارد دختر باید از دادگاه اجازه بگیرد.